Modül 5: Yeni Teknolojik Düzenin Kuşaklar Arası Farklılıklarını Anlamak
Modülün amacı
Bu modülün amacı, öğrenenlere dijital okuryazarlığın ve teknolojiye yönelik tutumların, Baby Boomer kuşağından Z kuşağına kadar nesiller arasında nasıl farklılık gösterdiğini anlama becerisi kazandırmaktır. Bu farklılıkları şekillendiren sosyokültürel bağlamların ve tarihsel etkilerin bilinmesi, öğrenenlerin kuşaklar arası farklılıkları tanıyıp takdir etmelerine, empati ve perspektif geliştirmelerine, ayrıca kuşaklar arası etkili iletişim kurmalarına yardımcı olacaktır. Bu modül, öğrenenlerin kuşak farklarını kapatarak farklı yaş gruplarındaki insanların hem çevrim içi hem de yüz yüze daha iyi birlikte çalışmalarına rehberlik etmelerini sağlamayı amaçlamaktadır.
Öğrenme çıktıları
Bu modülü tamamlayan öğrenenler, kuşaklar arası farklılıkları tanıyıp takdir etme, empati ve perspektif geliştirme, ayrıca kuşaklar arası etkili iletişim kurma konusunda gerekli bilgi ve becerileri kazanacaktır. Bu modülün öğrenme çıktıları şunlardır:
Bilgi
- Kuşaklar arası dijital okuryazarlık:
Dijital okuryazarlığın Baby Boomers, X Kuşağı, Y Kuşağı (Millennials) ve Z Kuşağı gibi farklı nesiller arasında nasıl değiştiğini anlama.
İnternet kullanımı, sosyal medya yeterliliği ve dijital iletişim tercihleri gibi her kuşakla ilişkilendirilen dijital beceri ve yeterliliklere aşinalık.
- Teknolojiye yönelik tutumlar:
Teknoloji benimseme ve kullanımıyla ilgili kuşaklar arası tutum, inanç ve davranış farklılıkları hakkında bilgi.
Sosyoekonomik geçmiş, kültürel normlar ve yaşam deneyimleri gibi teknolojiye yönelik tutumları etkileyen faktörleri anlama.
- Sosyokültürel bağlam:
Tarihsel olaylar, teknolojik gelişmeler ve toplumsal değişimler dâhil olmak üzere kuşakların teknolojiye bakış açılarını şekillendiren sosyokültürel bağlamın farkındalığı.
Toplumsal normların ve değerlerin, dijital ortamlarda kuşaklar arası etkileşimleri ve iletişim kalıplarını nasıl etkilediğini anlama.
Beceri
- Farklılıkların tanınması:
Farklı kuşaklar arasında dijital okuryazarlık düzeylerindeki ve teknolojiye yönelik tutumlardaki farklılıkları tanıyıp takdir edebilme becerisi.
Kuşakların teknoloji kullanımına ilişkin tercihlerini, davranışlarını ve karşılaştıkları zorlukları gözlemleme ve tanımlama becerisi.
- Empati ve perspektif geliştirme:
Farklı kuşaklardan bireylerin bakış açılarını ve deneyimlerini anlamak için empati kurma ve perspektif geliştirme kapasitesi.
Özellikle teknolojiyle ilgili konularda, kendini başkalarının yerine koyabilme ve dünyayı onların gözünden görebilme becerisi.
- Kuşaklar arası iletişim:
Çeşitli kuşaklardan bireylerle etkili etkileşim ve iletişim kurmak için iletişim tarzlarını ve stratejilerini uyarlama yetkinliği.
Çevrim içi ve çevrim dışı kuşaklar arası etkileşimlerde açık diyalogu, aktif dinlemeyi ve karşılıklı saygıyı teşvik etme becerisi.
- Köprü kurma stratejileri:
Dijital bağlamlarda kuşak farkını kapatmak ve karşılıklı anlayışı geliştirmek için stratejiler geliştirme ve uygulama becerisi.
Kuşaklar arası öğrenme deneyimleri, mentorluk programları veya iş birliğine dayalı projeler tasarlayarak bilgi paylaşımını ve beceri geliştirmeyi teşvik etme becerisi.
Konu listesi
Bu konuda öğrenenler, Baby Boomers, X Kuşağı, Y Kuşağı (Millennials) ve Z Kuşağı gibi farklı kuşak gruplarının dijital okuryazarlık ve becerilerini karşılaştırabilir. Farklı yaş grupları arasında dijital yeterliliğin nasıl değiştiğini daha iyi anlamak için her kuşağın kendine özgü özelliklerini, teknolojik uyum süreçlerini ve sosyal medya kullanımını inceleyecekler.
Bu konu, teknolojinin farklı yaş gruplarını nasıl etkilediğini araştırır ve çevrim içi dünyada yol alabilmek için yeni dijital beceriler öğrenmenin önemini vurgular. Baby Boomers, X Kuşağı, Y Kuşağı ve Z Kuşağının dijital becerilerinin, iletişim tercihlerinin ve teknoloji kullanım kalıplarının olası nedenlerini inceler, böylece her kuşağın teknolojiyle nasıl etkileşim kurduğunu anlamayı sağlar.
Bu modülün amacı, tarihsel olaylar, toplumsal değişimler ve teknolojik ilerlemeler dikkate alınarak farklı kuşakların birbirleriyle nasıl iletişim kurduğunu incelemektir. Baby Boomers, X Kuşağı, Y Kuşağı ve Z Kuşağının belirgin özellikleri ve deneyimlerine odaklanacaktır. Bu konu, kuşaklar arasında anlayış ve empatiyi geliştirmeyi amaçlarken, iş yerlerinde, topluluklarda ve ailelerde kuşak farklarını kapatmaya ve iş birliğini teşvik etmeye yönelik etkili stratejileri belirlemeyi hedefler.
Geliştirilecek hedefler, temel kavramlar ve beceriler
Bu modülün sonunda, dijital okuryazarlığın farklı kuşaklar arasında nasıl değiştiğini net bir şekilde anlayacaksınız. Teknolojiyi benimseme ve kullanım ile ilgili tutumlar, inançlar ve davranışlardaki kuşak farklılıklarını ve bu farklılıkları yönlendiren faktörleri tanıyacaksınız. Bu bilgilerle, farklı kuşaklardan insanlarla etkili bir şekilde iletişim kurabilmek için iletişim tarzınızı ve stratejilerinizi daha iyi uyarlayabileceksiniz. Bu da çevrim içi ve çevrim dışı etkileşimlerde açık diyalogu, aktif dinlemeyi ve karşılıklı saygıyı teşvik edecektir. Ayrıca, etkileşimli etkinlikler yoluyla empati ve perspektif geliştirme becerilerinizi artıracaksınız.
Öğrenme Kılavuzu
Bu modül boyunca kuşaklar arasındaki farklılıkları ve bunların yaşam tarzlarına, iletişim biçimlerine ve teknoloji kullanımına etkisini keşfedeceksiniz. Her kuşağın tercih ettiği çevrim içi platformlarda ve çevrim içinde geçirdikleri sürelerde farklılık olup olmadığını da öğreneceksiniz. Ayrıca, bu davranışları şekillendiren sosyokültürel faktörlere dair içgörü kazanarak farklı bakış açılarını daha büyük bir empatiyle görmeye başlayacaksınız. İlham verici bir vaka hikâyesi, ardından dikkat çekici gerçekler ve ilgi çekici etkinlikler, etrafınızdaki çeşitli insanları daha derinlemesine anlamanıza rehberlik edecek. Bu deneyim, hem gerçek dünyada hem de dijital dünyada kuşaklar arası farklılıkların azalmasına bile katkıda bulunabilir. Bir eğitimci olarak, bu bilgiyi öğrencilerinize aktararak etkinizi daha da genişletebileceksiniz.
Motive Edici Vaka Öyküsü
Dijital Uçurumu Aşmak
İrlanda kırsalında iki komşu her zaman birbirine nazik davranmıştı, ancak aralarında pek ortak nokta olduğunu hiç hissetmemişlerdi. Bay O’Brien emekli bir kütüphaneciydi, Lucy ise yükselişte olan bazı markalarla çalışan 25 yaşında bir sosyal medya fenomeniydi. İki komşu her zaman kısa ve dostane sohbetler etmişti ama aslında birbirlerini pek tanımıyorlardı. Bir gün Bay O’Brien, Lucy’den birkaç gün önce aldığı bir e-postaya göz atmasını rica etti. Lucy yardım etmeye memnun oldu ve o akşam uğraması için sözleştiler.
Lucy, Bay O’Brien’in evine gittiğinde, onun çok eski görünümlü ve oldukça yavaş bir masaüstü bilgisayar kullandığını görünce şaşırdı. Yine de posta kutusundaki tüm diğer spam e-postaların arasında ilgili e-postayı bulmayı başardılar. E-posta torunu Jonny’den gelmişti; Bay O’Brien’i bir Zoom görüşmesine davet ediyor ve artık bir tableti olduğunu, haftalık görüşmelerini telefondan ziyade Zoom üzerinden yapmak istediğini yazıyordu.
Unfortunately, Ne yazık ki Bay O’Brien’in bilgisayarı Zoom’u yükleyemiyordu, ancak Lucy’nin yakın zamanda yenilediği için kullanmadığı bir tableti vardı. Onu Bay O’Brien için ayarladı ve ayrıca spam e-postaları daha az alması için gizlilik ayarlarını düzenlemesine de yardımcı oldu.
Bu arada Bay O’Brien gençlik yıllarından hikâyeler paylaştı—mektupların at arabalarıyla taşındığı ve telgrafların uzak diyarlardan haber getirdiği günlerden. Lucy, bu hikâyeleri büyülenmiş bir şekilde dinledi. Bu ona, teknolojinin sadece ilerleme değil, aynı zamanda anıları korumak ve gelecek nesillere aktarmakla da ilgili olduğunu fark ettirdi. Bu hikâyelerden bazıları, onun TikTok paylaşımları için yeni ve ilgi çekici içerikler üretmesinde en değerli ilhamı verdi. Bay O’Brien, gelecekteki eşiyle buluşmak için bir mektubu nasıl beklediğini, belirli bir zamanda ve yerde buluşmak üzere nasıl anlaştıklarını anlattı. O zamanlar her şey çok daha yavaş ilerliyordu. Bu hikâye Lucy’ye, günlük işleri basitleştirmek ve ruh sağlığı uğruna her an ulaşılabilir olmamanın önemine dair bir paylaşım yazması için ilham verdi.
Bir neslin yardıma ihtiyacı olduğunda ortaya çıkan bu beklenmedik dostluk, kuşaklar arası bağı güçlendiren bir bağlantıyı ilham kaynağı yaptı. Bay O’Brien yavaş yavaş teknolojinin faydalarını benimsemeyi öğrenirken, Lucy de insan bağlantısının değerini ve çevrim dışı iletişimin faydalarını öğrendi.
Konu 1 – Kuşaklar Arası Dijital Okuryazarlık
Dijital okuryazarlığın farklı kuşaklar arasında nasıl değiştiğini anlamak için öncelikle bu kuşakların özelliklerine ve dijital yeterliliklerine bakmamız gerekir.
- Bu kuşaktaki insanlar genellikle işyerinde görünürlüğe değer verir, işlerinden gurur duyar ve genellikle rekabetçidir. Birçok Baby Boomer emeklilik fırsatına sahip olsalar bile çalışmaya devam etmek ister. Bu kuşağın sıkı çalışması ve odaklılığı, birçok Boomer’ın nesnel ve rasyonel karar vermeye değer vermesine yol açmıştır. Baby Boomers yaşam boyu öğrenenlerdir. Mobil cihazlar ve internet üzerinden paylaşılan bilgiler, teknolojiyi öğrenme için önemli bir platform haline getirmiştir. Bununla birlikte, Baby Boomers’ın teknolojiye yabancı olduğu yönünde yaygın bir yanlış kanı vardır (Huyler & Ciocca, 2016). Baby Boomers:
- Genellikle genç kuşaklardan daha az teknolojiye hâkimdir, ancak temel dijital araçları kullanmaya uyum sağlamışlardır.
- Temel internet kullanımı, e-posta ve bazı sosyal medya platformlarında yetkindirler.
- Sosyal medyada en az zaman harcayan gruptur; yalnızca ’ü günde 2 saatten fazla zaman geçirdiğini belirtirken, ’u sosyal medyayı hiç kullanmamaktadır. (Zote, 2024).
- Bu bireyler dijital teknolojilerin ortaya çıkışına ve değişen teknolojilerin sosyal hayata etkisine tanık olmuşlardır. Dijital teknolojilerin kullanımına karşı şüpheci olabilirler. Bu nedenle akıllı telefonlar da dahil olmak üzere birçok dijital teknolojiye daha az bağımlıdırlar (Çoklar & Tatlı, 2021). X Kuşağı:
- Kişisel bilgisayarların yükselişi sırasında büyüdükleri için teknolojiyle rahattırlar.
- İnternette araştırma, e-posta ve çeşitli sosyal medya araçlarında yetkindirler.
- Yalnızca üçte biri () günde bir saatten fazla sosyal medyada vakit geçirirken, %5’i sosyal medyayı hiç kullanmamaktadır (Zote, 2024).
- They Geçiş döneminin çocuklarıdır. Dijital teknoloji günlük yaşamlarının bir parçasıdır ve ekranları kullanma konusunda rahattırlar. Ancak dijital dünyaya doğmamışlardır; analog dünyadan dijital dünyaya göç etmişlerdir (Çoklar & Tatlı, 2021).Milenyum kuşağı:
- Yüksek derecede teknolojiye hâkimdir; internet ve mobil teknolojiyle büyümüşlerdir.
- Gelişmiş internet kullanımı, çeşitli sosyal medya platformları ve dijital iletişim araçlarında beceriklidirler.
- Neredeyse yarısı () her gün en az bir saat sosyal medyada vakit geçirirken, yalnızca %2’si sosyal medyayı hiç kullanmamaktadır (Zote, 2024).
- İnternet ve dijital teknolojiler olmadan bir dünya bilmeyen ve doğrudan dijital teknolojilerin içine doğmuş bireylerdir. Bu nedenle dijitallik onların DNA’sının bir parçasıdır ve bu yüzden “dijital yerliler” olarak adlandırılabilirler (Prensky, 2001).Anında tatmin ararlar ve her şeyi hemen isterler. Hızlı internete, anlık iletişime ve isteğe bağlı hizmetlere (akış platformları ve sosyal medya gibi) sürekli erişimleri sayesinde bu kuşak, hızlı sonuçlara ve bilgilere, eğlenceye ve ürünlere anında erişmeye alışmıştır. Hız beklentisi, teknolojinin onların davranışlarını ve tercihlerini nasıl şekillendirdiğinin bir göstergesidir. Çoklu görevde ustadırlar, ancak dikkat süreleri genellikle kısadır (Çoklar & Tatlı, 2021). Z Kuşağı::
- Akıllı telefonlar ve sosyal medya dünyasına doğmuş dijital yerlilerdir.
- İnternet kullanımı, sosyal medya ve en yeni dijital iletişim araçlarında son derece yetkindirler.
- Üçte biri () her gün 2 saatten fazla sosyal medyada vakit geçirirken, yalnızca %2’si sosyal medyayı hiç kullanmamaktadır (Zote, 2024).
Kuşaklar arasındaki farklılıklar hakkında daha fazla bilgi edinmek için bu YouTube videosunu izleyin..
Hikâyeleştirme Etkinliği: Kuşaklar Arası Dijital Okuryazarlığı Keşfetmek
Süre: 45 dakika
Öğrenenler, hikâyeleştirme yöntemini kullanarak farklı kuşak gruplarının (Baby Boomers – Bebek Patlaması Kuşağı, X Kuşağı, Millennials – Y Kuşağı, Z Kuşağı) dijital okuryazarlık ve becerilerini karşılaştıracak ve anlayacaklardır.
Gerekli materyaller:
- Flip chart veya beyaz tahta ve kalemler
- Post-it ve kalemler
- Kronometre
- Etkinlik Akışı
- Etkinliğe Giriş (5 dakika)
Konuyu tanıtın ve katılımcıların “Kuşaklar Arası Dijital Okuryazarlık” başlıklı modül içeriğini okuduklarından emin olun.
Isınma Oyunu: Katılımcılardan, gençliklerinde (örneğin daktilo, VHS, bilgisayar, akıllı telefon) sık kullandıkları bir teknolojiyi ve şu anda günlük olarak kullandıkları bir sosyal medya platformunu paylaşmalarını isteyin.
- Hazırlık (10 dakika)
Katılımcıları dört gruba ayırın ve her gruba bir kuşak atayın: Baby Boomers, X Kuşağı, Y Kuşağı (Millennials), Z Kuşağı.
Her grubun, kendilerine verilen kuşağın bakış açısından bir hikâyeleştirme sunumu hazırlayacaklarını açıklayın. Odaklanmaları gereken başlıklar:
- Kuşağın genel arka planı
- Bu arka plan onların teknolojiye yatkınlığını nasıl etkiliyor?
- Günümüzdeki dijital okuryazarlıkları ve sosyal media kullanımları.
- En çok hangi sosyal media platformunu kullanma olasılıkları var?
- Hikayeyi Geliştirme (15 dakika)
Gruplar, kendilerine verilen kuşağın teknoloji deneyimlerini tartışarak ve birkaç dakika beyin fırtınası yaparak başlamalıdır. Daha sonra, vurgulamak istedikleri ana noktaları belirleyerek hikâyelerini düzenleyecek ve eğer hikâyenin bazı bölümlerini canlandırmak isterlerse rolleri paylaştıracaklardır. Hikâye; kısa bir oyun, bir çizgi hikâye ya da sunum aşamasında diğer gruba gösterilebilecek en fazla 2-3 dakikalık kısa bir video gibi çeşitli formatlarda sunulabilir.
- Hikayeleştirme sunumları (10 dakika)
Her grubun hikâyelerini diğer gruplara sunması için birkaç dakikası vardır. Katılımcıları, anlatımlarında nazik olmaları ve bahsedilen kuşaktan olan diğer katılımcıları kırmamaları konusunda yönlendirin.
- Tartışma ve yansıtma (10 dakika)
Tüm sunumların ardından şu sorularla grup tartışmasını kolaylaştırın:
- Kuşaklar arasında hangi benzerlikleri ve farklılıkları fark ettiniz?
- Her kuşaktan ne öğrenebiliriz ve teknoloji değişimlerine nasıl uyum sağladılar?
Katılımcıları kendi dijital okuryazarlıklarını ve bunun zamanla nasıl geliştiğini düşünmeye davet edin. Hangi zorluklarla karşılaştılar ve bunların üstesinden nasıl geldiler?
- Sonuç (5 dakika)
Etkinlik sırasında tartışılan kilit noktaları özetleyin ve katılımcılara konuyla ilgili başka bir şey eklemek ya da ek deneyimlerini paylaşmak isteyip istemediklerini sorun.
Konu 2 – Teknolojiye yönelik tutumlar
Teknoloji, yaşam biçimimizi değiştiriyor, her şeyi daha hızlı ve daha bağlantılı hale getiriyor. Bu yeni dijital dünyada yol alabilmek için dijital beceriler öğrenmek önemlidir. Bu modülde, farklı yaş gruplarının dijital becerilerine bakacak ve teknolojiyi nasıl kullandıklarını inceleyeceğiz.
Yaşam tarzına yaklaşım ve bunun teknolojiye yönelik tutumlara etkisi:
- Baby Boomers' (Bebek Patlaması Kuşağı): Değerleri kolektivizm, idealizm ve devrimci ideallere dayanır. Tarihsel olarak gazeteler, radyo ve televizyon gibi geleneksel haber kaynaklarına yönelme eğilimleri olmuştur. O zamandan beri Baby Boomers kendilerini toplumun “dijital göçmenleri” olarak tanımlamaktadır..
- X Kuşağı “Çok çalış, çok eğlen” yaşam tarzını benimserler. Bağımsızdırlar, az yetişkin gözetimiyle büyümüşlerdir, kaynakları verimli kullanabilirler ve teknolojik açıdan “hibrit” olarak tanımlanabilirler. Küçük ama anlamlı bağlantılara sahip gruplarla iletişim halinde kalmaya, benzer görüşlü meslektaşlarıyla fikirlerini paylaşmaya ve bilgi toplamaya odaklanırlar. (Rose, 2023)
- M,lenyum Kuşağı genellikle maaştan ziyade yaşam tarzı ve kariyer memnuniyetine öncelik verirler. Bu kuşak, arkadaşları ve aileleriyle iletişim kurmak, sosyal etkinlikler ve küresel gelişmeler hakkında araştırma yapmak, eğlence amaçlı vakit geçirmek ve içerik paylaşmak için sosyal medyayı kullanmalarıyla bilinir.
- Z Kuşağı, Post-Millennials olarak da bilinirler, gerçek dijital yerlilerdir. Teknoloji konusunda yetkindirler, hızlı öğrenirler ve çeşitli dijital kanallar üzerinden anında iletişim beklerler. Z Kuşağı sosyal platformları, sosyal yaşamlarının doğal bir uzantısı olarak görür. (Harris, 2023)
İletişim tarzları:
- Baby Boomers kişisel bağlantılara ve resmi iletişime öncelik verirler. Telefon görüşmeleri, toplantılar ve yazılı notları (memo) takdir ederler. Deneyimlerine ve bilgilerine saygı göstermek, etkili iletişimi güçlendirir.
- X Kuşağı doğrudan ve özlü iletişimi tercih ederler. E-postaları ve yüz yüze etkileşimleri severler, ancak dijital kanallara da kolayca uyum sağlarlar. Çoğu zaman iş-yaşam dengesini ararlar ve sonuç odaklı bir yaklaşımı önemserler.
- Millennials samimiyet ve açık iletişimi değerli bulurlar. Mesajlaşma uygulamaları, e-posta ve sosyal medya gibi etkileşimli platformları tercih ederler.
- Z Kuşağ dijital iletişimi ikinci doğa gibi benimserler. Anlık mesajlaşma, video konferans ve iş birliği araçlarını tercih ederler. Samimi, gerçek zamanlı geri bildirimleri takdir ederler ve çeşitli, kapsayıcı çalışma ortamları ararlar. (Harris, 2023)
Medya manipülasyonunun ardındaki yaygın nedenler şunlardır:
Teknoloji kullanımı:
Baby Boomers interneti çoğunlukla bilgi toplamak, küresel olaylardan, sağlık haberlerinden ve finansal gelişmelerden haberdar olmak için kullanırlar. Genellikle “kaliteli içerik” tüketicileri olarak tanımlanırlar; diğer kuşaklara kıyasla çevrim içinde daha fazla zaman geçirir ve düzenli olarak medya izlerler. Facebook, LinkedIn ve Pinterest bu grup arasında özellikle popülerdir; bu da onların yüksek kaliteli içerik izleyicileri olarak ününü pekiştirir.
X Kuşağı sosyal medyayı hem kişisel hem de profesyonel amaçlarla kullanırlar. Tercih ettikleri kanallar: Facebook, LinkedIn, Twitter/X, ayrıca YouTube ve Instagram’dır.
Y Kuşağı actively Instagram, Snapchat, Twitter’ın yanı sıra Facebook ve YouTube’u aktif olarak kullanırlar.
Z Kuşağının 45%’I neredeyse “sürekli çevrim içi” olduklarını bildirmektedir. Bu kuşak, sanal platformlara aşırı bağlı olarak nitelendirilebilir. Kendi kişisel markalarını TikTok, Instagram, Snapchat ve YouTube gibi platformlar aracılığıyla paylaşırlar. (Rose, 2023; Zote, 2024)
Farklı kuşakların dijital profillerini anlamak, kapsayıcı eğitim programları oluşturmamıza ve herkes için kullanıcı dostu teknolojiler tasarlamamıza imkân tanır. Tüm yaş gruplarında dijital okuryazarlığı benimsemek, giderek daha bağlantılı hale gelen dünyamızda yaşam kalitesini artırır.
Empati Haritalama Etkinliği: Perspektif Değiştirerek Dijital Uçurumu Eritmek
Süre: 45 dakika
Öğrenenler, farklı kuşak gruplarının teknoloji kullanımları ve teknolojiye yönelik tutumları konusunda duyarlılığı ve anlayışı teşvik etmek için “empati haritalama” yöntemini keşfedeceklerdir. Çeşitli yaş gruplarının dijital dünyayla nasıl etkileşime girdiğini düşünerek perspektif geliştirme pratiği yapma fırsatı bulacaklardır.
Gerekli Materyaller:
- Flip chart ve kalemler
- Post-it ve kalemler
- Etkinliğe giriş (5 dakika)
Konuyu tanıtın ve katılımcıların “Teknolojiye Yönelik Tutumlar” başlıklı modül içeriğini okuduklarından emin olun”.
- Grup tartışması (15 dakika)
Katılımcıları küçük gruplara ayırın. Her grup bir kuşağa odaklanacaktır.
Her gruptan şunları tartışıp not almalarını isteyin:
- Kendi kuşaklarına atanan grubun temel teknolojik zorlukları nelerdir ve neden?
- Bu kuşak teknolojiden nasıl faydalanıyor?
- Bu kuşağın dijital okuryazarlığını nasıl artırabiliriz?
Tartışmaların ardından her gruptan bulgularını tüm grupla paylaşmalarını isteyin.
- Empati haritalama egzersizi (15 dakika)
Empati haritalama egzersizini tanıtın ve bunun, bir başkasının deneyimini, duygularını ve bakış açısını anlamayı içerdiğini açıklayın.
- (Kolaylaştırıcının Empati Haritalama’yı daha iyi anlaması için kısa bir YouTube videosunu izleyin. su önerilebilir)
Her gruba dört bölüme ayrılmış büyük bir kâğıt verin: “Söyler”, “Düşünür”, “Yapar”, “Hisseder”
Gruplardan, kendilerine atanan kuşağın tipik bir üyesi için, teknoloji kullanımı bağlamında empati haritasını doldurmalarını isteyin. Katılımcılara şu sorularla yönlendirme yapın:
- Bu kişi teknoloji hakkında ne söylüyor?
- Dijital deneyimleri hakkında ne düşünüyor?
- Teknolojiyle iletişime girdiğinde ne yapıyor?
- Dijital dünya hakkında ne hissediyor?
- Gallery yürüyüşü (5 dakika)
Katılımcılar empati haritalarını tamamladıktan sonra gruplar hazırladıkları haritaları odanın etrafına asarlar.
Katılımcıların dolaşarak diğer grupların hazırladığı empati haritalarını incelemelerine izin verin. Onlardan yorumlarını veya sorularını post-it’lere yazıp haritalara yapıştırmalarını isteyin.
- Yansıtma ve tartışma (10 dakika)
Katılımcıları tekrar bir araya getirin ve grup tartışması yapın.
- Ortak temalar, şaşırtıcı keşifler ve bu içgörülerin farklı kuşaklarla gelecekteki etkileşimlerine nasıl etki edebileceği üzerine tartışmayı yönlendirin.
- Her gruptan, başka bir kuşağın empati haritasından edindikleri bir önemli içgörüyü paylaşmalarını isteyin.
- Kapsayıcı dijital alanlar yaratmada empati ve perspektif geliştirmenin önemini vurgulayın.
Konu 3 – Sosyokültürel bağlam ve Kuşaklar arası iletişim
Birbirine bağlı dünyamızda kuşaklar arası iletişimi anlamak çok önemlidir. Farklı yaş grupları, bakış açılarını şekillendiren çeşitli teknolojiler, toplumsal normlar ve kültürel etkilerle büyümüştür. Tarihsel bağlam, toplumsal etkiler ve kuşaklar arası uçurumları kapatmaya yönelik yöntemleri göz önünde bulundurarak, kuşaklar arası iletişimin dinamiklerine bakalım.
Her kuşağın teknolojiyi benimsemesi, tarihsel olaylar, kültürel değişimler ve kuşak deneyimleriyle şekillenmiştir. İşte bazı önemli noktalar:
Bilgi edinmek için en yaygın kullandıkları teknoloji radyo ve çoğunlukla siyah-beyaz televizyondur. Ay’a inişi evlerindeki televizyonlardan duyan veya izleyen kuşaktır. Öğrenme tarzları genellikle işitseldir—onlar için biriyle yüz yüze ya da telefonda konuşmak önemlidir. İyi bir tartışmadan keyif aldıkları bilinir. Kişisel bilgisayarların (PC), internetin ve cep telefonlarının yükselişine tanıklık etmişlerdir. Dijital teknolojilere iyi uyum sağlamış olsalar da hâlâ geleneksel iletişim yöntemlerini tercih edebilirler.
Kadınların yeniden iş gücüne katılması ve boşanma oranlarının artmasıyla birlikte X Kuşağı, genellikle renkli televizyonlarıyla evde yalnız vakit geçiren bir nesil oldu. Bunun sonucunda bağımsız, kendi kendine yeten ve özgür düşünen bireyler oldular. E-postayı icat eden kuşak, Vietnam Savaşı gibi tarihi olaylarla büyüdü ve bu da otoriteye olan güvenlerini zedeledi. Bu nedenle, genellikle şüpheci olan bu kuşak, unvan, rütbe veya hizmetten ziyade yetkinliğe ve bireyselliğe değer verdi. Öğrenme tarzları genellikle görseldir—ne olduğunu ve nasıl işlediğini görmek isterler. Analogdan dijitale geçişe tanıklık etmişlerdir. Hem çevrim içi hem çevrim dışı iletişimde rahattırlar.
Bu kuşak dijital devrim ve akıllı telefonların gelişi sırasında büyüdü. Hem dijital teknolojinin olduğu hem de olmadığı bir hayat yaşadılar. Çeşitli ve karma ailelerde büyüdüler ve genellikle aile ilişkileri güçlüdür. Akıllı telefonlar küresel çapta bağlantılar kurmayı ve ilişkileri sürdürmeyi kolaylaştırdı. Evde ve işte karşılaştıkları adaletsizlikler ve borç yükü altında ezilen bu teknolojiye hâkim kuşağın birçok üyesi, önceki kuşaklardan daha yaratıcı, empatik ve küresel meselelerin farkında oldu. Anlık mesajlaşma ve SMS, bu kuşağın bilgiyi hızlı vermesini ve almasını sağladı. Sonuç olarak, kinestetik öğrenmeyi (yaparak öğrenme) tercih ettikleri bilinir ).
Z Kuşağı giderek daha çeşitli bir nüfusa sahip olup eşitlik, çeşitlilik ve iklim değişikliği gibi konulara büyük önem verir. Çoğu doğası gereği aktivisttir ve büyük, köklü sorunların çözümünde hükümetin rol almasını ister. Küresel pandemiyle şekillenen bu kuşak, sosyal medyadan öğrenmeye ve onun tarafından yönlendirilmeye eğilimlidir—Twitter/X, Instagram, Snapchat ve TikTok (Facebook onlar için artık “eski” kabul edilmektedir). Güncel tartışmayla ilgili kısa ve hızlı düşünce paylaşımlarını değerli bulurlar. Teknolojiyle büyüdüklerinden dolayı “dijital yerliler"olarak bilinirler (Denison, 2024).
Bu bilgiler ışığında, farklı kuşakların kendine özgü bazı özelliklere sahip olduğu ve yaşamları boyunca yaşanan tarihsel olayların onları nasıl şekillendirdiği açıktır. Şimdi bu bilgiyi daha anlayışlı topluluklar oluşturmak için nasıl kullanabileceğimize bakalım.
Anlayışı ve iş birliğini teşvik etmek için şu adımlar önemlidir:
- Empatiyi destekleyen açık diyalogları teşvik etmek.
- Varsayımlarda bulunmadan bakış açılarını ve deneyimleri paylaşmak.
- İş veya öğrenme ortamlarında dengeli bir ortam oluşturmak.
- Ortak girişimler için kuşaklar arası ekipler kurmak.
- Çeşitli beceri ve bakış açılarını desteklemek.
- Mentorluk ve tersine mentorluk tersine mentörlük teşvik etmek
- Tüm yaş gruplarıyla etkili etkileşim kurmak için iletişim tarzlarını uyarlamak.
- Esnek, sabırlı ve saygılı olmak. (O’Neill, 2024)
Kuşaklar arası iletişim, iş yerlerimizi, topluluklarımızı ve ailelerimizi zenginleştirir. Farklılıkları benimseyerek ve empatiyi teşvik ederek kuşakları birbirine bağlayan köprüler inşa edebilir, daha bağlı ve uyumlu bir dünya oluşturabiliriz.
Farklı unsurların –teknoloji dâhil– tüm bir kuşak üzerindeki etkisine dair derinlemesine bir analizi görmek için aşağıdaki YouTube videosunu izleyin.
Strateji Beyin Fırtınası Etkinliği: Kuşaklar Arası Uçurumu Kapatmak
Süre: 30 dakika
Öğrenenler, farklı kuşakların kendine özgü özelliklerini, öğrenme tarzlarını ve tarihsel bağlamlarını keşfederek anlayış geliştirecek ve iş birliği yapacaklardır. Bu da onların kuşak farklarını.
Gerekli materyaller:
Flip chart veya beyaz tahta ve kalemler
Post-it ve kalemler
Kronometre
- Etkinliğe Giriş (5 dakika)
Katılımcılara kuşak farklarını kapatma konusunu tanıtın ve “Sosyokültürel Bağlam ve Kuşaklar Arası İletişim” başlıklı modül içeriğini okuduklarından emin olun.
Katılımcılardan, gençliklerinde onları önemli ölçüde etkilemiş bir teknoloji ya da kültürel olguyu paylaşmalarını isteyin.
- Grup çalışması: kuşak farklarını kapatma stratejileri (15 dakika)
Katılımcılardan küçük gruplar oluşturmalarını isteyin ve mümkünse her grupta farklı kuşaklardan üyeler olmasına dikkat edin.
Her gruba aşağıdaki stratejilerden biri verilecektir:
- Empatiyi teşvik eden açık diyalogları desteklemek
- İş veya öğrenme ortamlarında dengeli bir ortam oluşturmak.
- Ortak girişimler için kuşaklar arası ekipler kurmak
- Çeşitli beceri ve bakış açılarını desteklemek
- Mentorluk ve tersine mentorluk teşvik etmek
Görevleri, bu stratejiyi iş yerlerinde, topluluklarında veya ailelerinde uygulamanın pratik yollarını beyin fırtınası ile bulmaktır.
- Stratejilerin sunumu ve yansıtma (10 dakika)
- Her gruptan, seçtikleri stratejiyi nasıl uygulayabileceklerine dair fikirlerini paylaşmalarını isteyin.
- Etkinlik sırasında tartışılan kilit noktaları özetleyin.
- Empati, anlayış ve kuşaklar arası iş birliğinin önemini vurgulayın.
- Katılımcıları, bu konuşmaları etkinlik dışında da sürdürmeye teşvik edin.
Modülün Özeti
Dijital okuryazarlık, kişilerin büyüdükleri teknolojik çevreye bağlı olarak kuşaklar arasında önemli ölçüde farklılık göstermektedir. Baby Boomer’lar, daha az teknoloji meraklısı olmalarına rağmen, temel dijital araçlara uyum sağlamış ve aktif öğreniciler olarak kalmışlardır. X Kuşağı, kişisel bilgisayarların doğuşuna tanıklık etmiş, teknolojiyle rahat olan fakat genç kuşaklara kıyasla ona daha az bağımlı bireylerden oluşur. Y Kuşağı (Milenyum Kuşağı), dijital dünyaya geçiş döneminde büyümüş, çok çeşitli dijital araçlar ve sosyal medya platformlarını kullanmada oldukça yetkin hale gelmiştir. Z Kuşağı ise gerçek dijital yerliler, olarak, dijital teknolojilerde en yetkin kuşaktır ve onları yaşamlarının her alanına entegre etmişlerdir. Dijital okuryazarlıkta bu kuşaksal farklılıkları anlamak, eğitimi, iletişimi ve teknoloji tasarımını her grubun benzersiz ihtiyaç ve güçlü yönlerine göre uyarlamak açısından kritik öneme sahiptir.
Teknolojinin yaşamlarımız üzerindeki etkisi, dijital beceriler geliştirmenin dijital dünyada etkili şekilde yol almak için ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Bu modül, farklı kuşakların teknolojiye yaklaşımını ve kullanım biçimlerini vurgulayarak onların dijital yetkinliklerini ve iletişim tercihlerini ortaya koymaktadır.
“Dijital göçmenler”olarak Baby Boomer’lar, nitelikli içeriğe ve kişisel bağlantılara öncelik verir, teknolojiyi esasen bilgi edinmek ve küresel gelişmeleri takip etmek için kullanırlar. “Hibrit” olarak tanımlanan X Kuşağı, öz ve net iletişime değer verir; teknolojiyi hem kişisel hem de profesyonel amaçlarla kullanır. Y Kuşağı, yaşam memnuniyetine ve açık iletişime öncelik verir; sosyal medyayı bağlantı kurmak, eğlenmek ve içerik paylaşmak için kullanır. Gerçek “dijital yerliler” olan Z Kuşağı ise dijital iletişimi hayatlarına entegre etmiş, anlık geri bildirim ve kişisel marka oluşturma amacıyla çok çeşitli platformları etkin şekilde kullanmaktadır.
Kuşaklar arası iletişimi anlamak, sürekli gelişen ve birbirine bağlı dünyamızda hayati öneme sahiptir. Her kuşak, belirli tarihsel olaylar ve toplumsal etkiler tarafından şekillenmiş, kendine özgü bakış açılarına ve iletişim tercihlerine sahiptir. Baby Boomer’lar işitsel ve geleneksel iletişime önem verirken, X Kuşağı görsel öğrenme ve bağımsızlıkla öne çıkar. Y Kuşağı, yaparak öğrenmede ve dijital bağlantılarda başarılıdır. Z Kuşağı ise dijital yerliler, olarak sosyal medya ve aktivizmle yönlendirilmektedir.
Kuşaklar arası uçurumu kapatmak için açık diyalogları teşvik etmeli, varsayımlara kapılmadan deneyimlerimizi paylaşmalı ve hem iş hem de öğrenme ortamlarında dengeli bir atmosfer yaratmalıyız. Kuşaklar arası ekipler kurmak ve mentorluk ile tersine mentorluk uygulamalarını teşvik etmek, farklı becerileri ve bakış açılarını geliştirebilir. Tüm yaş gruplarını etkili şekilde kapsayacak iletişim tarzlarını uyarlamak ve esnek, sabırlı ve saygılı olmak; kuşaklar arasında köprüler kurmanın ve daha bağlantılı, barışçıl bir dünya inşa etmenin anahtarıdır.
Öz değerlendirme için Quiz soruları
Terimler Sözlüğü
Yaşlı ve genç insanların, farklı deneyimleri, görüşleri, alışkanlıkları ve davranışları nedeniyle birbirlerini anlamadıkları durum. Kaynak: Cambridge Dictionary.
Toplumun bazı üyelerinin, diğerlerinin sahip olduğu bilgisayar ve interneti kullanma fırsatına veya bilgisine sahip olmaması sorunu. Kaynak: Cambridge Dictionary..
Dijital teknoloji, bilgisayar vb. ile büyüdükleri için onlara çok aşina olan kişi. Kaynak: Cambridge Dictionary. Kaynak: Cambridge Dictionary.
Yetişkinlik döneminde dijital teknolojiyi, bilgisayarları, interneti vb. kullanmaya başlayan, fakat onlarla büyümemiş kişi. Kaynak: Cambridge Dictionary.
Analog elektronik ve mekanik cihazlardan, bugün mevcut olan dijital teknolojiye geçişi ifade eder. Source: Beal, 2024
Kaynakça
Funded by the European Union. Views and opinions expressed are however those of the author(s) only and do not necessarily reflect those of the European Union or the European Education and Culture Executive Agency (EACEA). Neither the European Union nor EACEA can be held responsible for them. Project number: 2023-1-NO01-KA220-ADU-
Turkish 
English 
French 
Hungarian 
Spanish 
Portuguese 
Norwegian